11-28-2006, 07:39 PM
KREDİ KARTLARI SAHTECİLİğİ
KREDİ KARTI SİSTEMİ NASIL ÇALIşIR?
Kredi kartı sisteminde üçlü bir ilişki vardır. İlişkinin bir tarafında kart çıkaran kuruluş (banka), bir tarafta üye işyeri, diğer tarafta ise kart sahibi vardır. Banka tarafından verilen kredi kartının ön tarafında bankanın, kredi kuruluşunun logoları ve isminin yanı sıra sadece o karta ait bulunan kabartma 16 rakamlı kart numarası bulunur. Arka yüzünde ise, bilgileri saklayan manyetik şerit, imza bandı ve bu bandın üzerinde ikincil kart numarası bulunur.
Bir kart sahibi, üye işyerinden alışveriş yapmak istediği zaman, kartı üye işyerine banka tarafından tahsis edilen ve POS makinesi denilen bir cihazdan geçirilir. Kartın sahibine ait bilgiler, kart numaraları ve diğer güvenlik numaraları manyetik şeritte saklanmaktadır. Kartın POS makinesinden geçirilmesi sırasında okunan bu bilgiler özel telefon hatları aracılığıyla banka kredi veritabanında kart sahibini sorgular. Kart sahibinin bilgileri ile banka veritabanındaki bilgiler uyarsa ve kart sahibinin kredi limiti yeterliyse, kart sistemi âotorizasyonâ yani satışı tamamlamaya yetki verir. POS makinesinden satışın yapıldığını belgeleyen bir slip çıkar ve bu slip müşteriye imzalatılır. Aslında otorizasyon işleminden sonra satış tamamlanmış ve satış için gerekli tutar kart sahibinin kredi hesabından düşülmüştür. Fakat daha sonra ortaya çıkacak uyuşmazlıkları ortadan kaldırmak ve gerektiğinde imza incelenmesi yapmak üzere bu imzalı slipler üye işyeri tarafından saklanır.
Bir de âchip&pinâ sloganıyla yeni bir kredi kartı sistemi devreye girmiştir. Bu sistemde kredi kartının üzerinde manyetik şeridin yanı sıra, sim kartların çipine benzeyen küçük bir çip bulunmaktadır. Bu çip daha fazla bilgi barındırmanın yanı sıra, kart sahibinin daha güvenli alışverişi için gerekli olan şifreyi kullanma avantajı sağlamaktadır. Çip ve şifre uygulaması henüz çok yaygın değildir.
KREDİ KARTIYLA DOLANDIRICILIK ÇEşİTLERİ
- Kendi kartını usulsüz kullanma/kullandırma yöntemi:
Kart sahibi, kendine ait kartla alışveriş yaptıktan sonra ilgili bankayı arayarak kartını düşürdüğünü veya çaldırdığını beyan ederek, son yaptığı işlemleri geçersiz kılmaya çalışmaktadır. Kart sahibi kartını kendi yerine başkasına da kullandırtabilmektedir.
- Sahte Harcama Belgesi (Slip) Yöntemi: POS makineleri çok yaygın değilken, âimprinterâ denilen basit mekanik bir alet yardımıyla kredi kartlı alışveriş yapılabiliyordu. Kredi kartıyla birlikte otokopyalı kağıt yerleştirilen alette, bir merdane yardımıyla kartın kabartma rakamları kağıt üzerine çıkmakta, bu kağıtların altı da müşteri tarafından imzalanmaktadır. Bazı sahtekarlar, eski kredi kartlarından kestikleri kabartma rakamları boş beyaz bir karta yapıştırdıktan sonra âimprinterâ aletinden geçirerek sahte harcama belgesi oluşturmaktadırlar. Bu belgeyle bankaya başvurup parasını tahsil pek başvurulmamaktadır.
- Sahte başvuru yöntemi:
Bankaların sokakta ve çarşıda standlar açtığı dönemde, çok kullanılmış bir yöntemdir. Kişi, başkasının kimliği üzerine kendi fotoğrafıyla ve sahte gelir belgesi, ikametgah gibi bilgilerle kredi kartı başvurusu yapmaktadır. Kimlik bilgileri ise genellikle, dersane, sürücü kursu, cep telefonu bayii gibi çokça kimlik fotokopileri toplayan yerlerden elde edilmektedir. Başvuran kişi hakkında olumlu istihbaratı bulunan banka, bir müddet sonra kredi kartını, dolandırıcıların bu iş için geçici olarak temin ettikleri bir adrese göndermektedir. Bu adreslere gönderilen kredi kartları ise hem nakit çekiminde, hem de alışverişte rahatlıkla şüphe çekmeden kullanılabilmektedir. Olaydan haberdar olmayan gerçek kimlik sahibi kişi ise, bir müddet sonra bankaların icra takiplerine maruz kalmaktadır.
- Kayıp / Çalıntı kart yöntemi:
Bu yöntemde kullanılan kredi kartları gerçektir. Kart sahibinden hırsızlık, yankesicilik veya gasp şeklinde elde edilmektedir. Cüzdanını düşüren veya bir yerde unutanların da kartları bu yöntemde kullanılmaktadır. Kredi kartı ile alışverişte güvenliği zayıf tutan işyerlerinde direkt olarak kullanılabildiği gibi, güvenliği sıkı tutan işyerlerinde ise sahte kimlikle kullanılabilmektedir.
- Kurye / Dağıtıcı yöntemi:
Bankaya başvuru yapıldıktan sonra, bankalar kredi kartlarını genelde kuryeyle adrese gönderirler. Bazı kurye veya dağıtıcılar, kredi kartını teslim edecekleri kişinin kapısını çalıp, önceden temin ettikleri bir takım dergileri kart sahibine vermektedirler. Erkek kart sahiplerine otomobil dergisi, kadınlara ise kadın magazin dergisi getiren dolandırıcı kuryeler, derginin bir yıl aboneliğini kazandıklarını belirterek, kredi kartını teslim / tesellüm etmek için oluşturulmuş forma kişinin kimlik bilgilerini ve imzasını alıp ayrılmaktadırlar. Halbuki, kart sahiplerinin imzaladığı belge, derginin bir yıl bedava aboneliği için değil, kredi kartını teslim etmiş gözükmek için imzalatılmıştır. Dolandırıcılar, bu aşamadan sonra kart sahibinin forma doldurduğu kimlik bilgilerinden (anne kızlık soyadı dahil) telefon bankacılığında kart şifresini alarak önce nakit çekim, sonra da alışverişe başlamaktadırlar. Bedava dergi aboneliği alanlar ise icra takibine maruz kalmaktadır.
- Sahte Kartla Alışveriş Yöntemi:
Aşağıda ayrıca açıklanacağı üzere, bu yöntemde gerçek kredi kartının varlığına ihtiyaç yoktur. Gerçek kredi kartı bilgileri (track), bir şekilde elde edilerek sahte kredi kartına kopyalanmakta, kart üzerindeki banka logosu, resim, filigran gibi materyaller sahte kartın üzerine basılmakta, 16 basamaktan oluşan kart numarası ise bu iş için özel üretilen makinede gofrelenmektedir. Daha sonra sahteciler tarafından, sahte kimlik eşliğinde alışveriş yapılmaktadır. Sahteciler, paraya çevrilmesi kolay olan ve piyasada rahat dolaştırılabilen ürünler satın almaktadır. Bunlar, cep telefonu, altın, mücevher, elektronik eşya, pahalı ilaçlar, güneş gözlüğü ve dizüstü bilgisayar olarak sıralanabilir.
- üye İşyeri ile İşbirliği Yöntemi:
üye işyerleri, kredi kartı sağlayan banka ile ortak çalışan ve kart sahibinin kartla alışveriş yapılmasına olanak tanıyan işyerleridir. Bu yöntem genellikle yeni kurulan veya bu iş için açılmış işyerlerinde uygulanmaktadır. Kredi kartıyla çok satış yapan bazı büyük işyerlerinde de uygulanabilmektedir. Sahte kart, işbirlikçi üye işyerinin POS makinesinden geçirilerek, aslında satılmayan ürünlerin bedeli üye işyerinin hesabına geçirilmektedir. üye işyerinin hesabına geçen para, şüpheli kart hareketlerini izleyen banka birimleri tarafından fark edilmeden internetten havale yoluyla başka hesaplara aktarılmaktadır. Bazen de alışveriş merkezlerinde Cumartesi Pazar günleri saat 22:00âye kadar açık bankalardan tahsil etme yoluna gidilmektedir. üye işyerleri şüphe çekmemek için kredi kartı üzerindeki isme yüklü miktarda fatura kesmekten kaçınmamaktadır.
- İnternetten Alışveriş Yöntemi:
Bu yöntemin kulllanılabimesi için hiçbir araç gereç veya karta ihtiyaç yoktur. Sadece kredi kartı bilgileri yeterlidir. İnternetten herhangi bir mal veya hizmet satın almak için kredi kartı numarası, kartın geçerlilik tarihi, kart sahibinin adı ve imza bandında bulunan güvenlik numarasının son 3 rakamı dışında başka bilgiye ihtiyaç yoktur. Bu sebeple çok daha kolay işlenebilen bir dolandırıcılık türüdür. İnternetten herhangi bir ürün, çoğunlukla da pahalı yazılımlar satın alınmaktadır. ürün satın alınması durumunda, ürünün teslimi için sahte adres verilerek kargo şubesinden teslim alınmakta ya da toplu sipariş verilerek geçici bir adres temin edilmektedir.
- İade / Geri İşlem Yöntemi:
Bu yöntem genellikle üye işyerleri veya personeli tarafından işlenmektedir. Bazı müşteriler kredi kartıyla satın aldıkları ürünleri iade edince âcharge backâ denilen işlem yapılarak ürün bedeli kredi kartı hesabına iade edilmekte, böylelikle kartla satış hiç olmamış sayılmaktadır. üye işyeri personeli ise kendi kredi kartıyla alışveriş yapılmış gibi göstererek aslında hiç iade edilmemiş ürünler için iade işlemi yaparak hesaplarına usulsüz para aktarmaktadırlar. Çoğu bankanın bu yönteme karşı önlem alması neticesinde bu yöntemle dolandırıcılık olayları oldukça azalmıştır.
KREDİ KARTI BİLGİSİ ELDE ETME VE SAHTE KREDİ KARTI üRETME YÖNTEMLERİ
Yukarıda, kredi kartı dolandırıcılarının yöntemleri üzerinde durmuştuk. Bunun dışında diğer önemli bir husus da cebimizdeki kredi kartı bilgilerinin nasıl ele geçirildiğidir. Kredi kartı bilgileri ele geçirilemezse, sahte kart üretmek veya internetten alışveriş yapmak mümkün değildir. Kredi kartı bilgilerini ele geçirmek için çok çeşitli yöntemler vardır. En çok başvurulanları ele alacağız.
- Sahte e-posta Yöntemi:
Çoğu kullanıcıya elektronik posta yoluyla günde onlarca reklam mesajı veya duyuru gönderilmektedir. Bazı duyurular ise bankadan veya kredi kartı kuruluşundan gelmiş gibi gözükerek kullanıcıyı yanıltmaktadır. Gelen duyuru mesajında bankanın/kart kuruluşunun logoları eşliğinde müşteri bilgilerinin güncellenmesi gerektiği, aksi takdirde kartların kullanıma kapanacağı yazılmaktadır. Kullanıcı da bilgilerini güncellemek için linke bastığında karşısında bankanın web sitesinin bire bir aynısı olan bir site gelmektedir. Hatta adres çubuğunda bile bankanın gerçek web adresi gözükmektedir. Bu sitede yer alan formlara kredi kartı numarası, son kullanma tarihi, 3 rakamlı güvenlik numarası, anne adı gibi bir çok bilginin girilmesi istenmektedir. Bu bilgiler girildikten sonra site âteşekkür ederekâ işlemi tamamlamaktadır. Bu yöntemle elde edilen bilgiler ise sadece kredi kartı sahteciliğinde değil aynı zamanda internet bankacılığı dolandırıcılığında da kullanılmaktadır.
- Papağan Yöntemi:
Özellikle lokanta, kafe ve restoranlarda hesap ödenirken kredi kartı garsona teslim edilir. Garson POS makinesinden kartı geçirip hesabı tahsil edinceye kadar 3-5 dakikalık bir zaman dilimi geçer. İşte bu arada garson kredi kartını âreaderâ (okuyucu) denilen ve suç jargonunda papağan diye anılan kibrit kutusu büyüklüğünde bir cihazdan geçirebilmektedir. Kredi kartı içindeki tüm verileri kopyalayan bu cihazın içindeki bilgiler ise sahte kredi kartı üreticilerinin eline geçmektedir. Zengin kişilerin gittiği mekanları seçen dolandırıcılar garsonlara veya kasiyerlere veri başına bir miktar para ödemektedirler.
- Uzak bilgisayardan haklama (hacking) yöntemi:
2006 Mayıs ayında bir süpermarketin merkez bilgisayarından 9 bine yakın kredi kartı bilgisi çalınmıştı. Süpermarket yöneticilerinin olayı hemen fark etmesi sonucu 9 bine yakın kredi kartı iptal edildi ve büyük bir vurgun önlenmiş oldu. Aslına bakılırsa, GSM operatörlerinin, mağazaların ve büyük süpermarketlerin tüketicinin alışveriş alışkanlıklarını belirlemek ve buna göre hizmet üretmek amacıyla sakladıkları kredi kartı bilgileri, kötüniyetli üçüncü kişilerin elinde çok tehlikeli olabilmektedir. Konusunda uzman olan hackerâlar (haklayıcılar) merkezi bilgisayardaki bu bilgileri ekip halinde çalışarak kolaylıkla elde edebilmektedir. Kredi kartı bilgilerini saklayan, hatta gerekli güvenliği sağlamadığı için çaldıran mağazalar da iki ayrı suç işlemiş olmaktadırlar.
- Yerel bilgisayardan veri transferi yöntemi: Kart bilgilerini saklayan mağaza çalışanları ile kart çıkaran kuruluşlarda çalışan personel de kendisine emanet edilen sistemi kötüye kullanarak kredi kart verilerini kopyalayabilmektedir. Sistemin bizzat işleyişini bildikleri için bu bilgilerin alınması onlar için pek de zor olmamaktadır.
- Kamera Yöntemi: Bazı ATMâlerde (otomatik para çekme makinesi) fazladan telefon ya da broşür kutusu bulunmaktadır. İlk bakışta ATMânin herhangi olağan bir parçası olarak algılanan bu aparatların içinde kamera bulunmaktadır. Kamera kadrajı şifrenin girildiği alana odaklandırılarak kart sahibinin şifresi elde edilmektedir. Kart yuvasına daha önceden yerleştirilen ve kartın sıkışarak çıkmamasını sağlayan bir aparat daha bulunmaktadır. Kart kullanıcısı sıkışan kartını alamayıp nasılsa bir şey olmaz diyerek kartı bırakınca dolandırıcılar şifresi bile elde edilmiş kartı hemen kullanmaya başlamaktadırlar. Aynı yöntem çipli kredi kartının kullanıldığı üye işyerlerinde de gerçekleştirilmektedir. Kart bilgisinin küçük bir cihaz yardımıyla kopyalanmasından sonra, küçük bir kamera vasıtasıyla kart kullanıcısının şifre yazarken parmak hareketleri takip edilerek şifre ele geçirilmektedir.
YASAL DüZENLEME
1 Haziran 2005âte yürürlüğe giren Yeni Türk Ceza Kanunuâna kadar, kredi kartıyla işlenen suçlar TCK 503 ncü ve nitelikli hali düzenleyen 504 ncü maddeye göre cezalandırılmaktaydı. Aslında bazı suçlar dolandırıcılık suçuna girerken bir çok kart suçu bilişim suçu sayılmaktadır. Ancak, yasa boşluğundan dolayı bilişim suçu grubuna giren kart suçları da dolandırıcılık suçu kapsamında değerlendirildi. Yeni Türk Ceza Kanunu ise yanlışlıktan dönerek bu suçları âbilişim suçlarıâ grubuna dahil ederek 245 inci maddede düzenlemiştir.
BANKA VEYA KREDİ KARTLARININ KÖTüYE KULLANILMASI
Madde 245 - (Değişik madde: 29/06/2005-5377 S.K./27.mad)
(1) Başkasına ait bir banka veya kredi kartını, her ne suretle olursa olsun ele geçiren veya elinde bulunduran kimse, kart sahibinin veya kartın kendisine verilmesi gereken kişinin rızası olmaksızın bunu kullanarak veya kullandırtarak kendisine veya başkasına yarar sağlarsa, üç yıldan altı yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlÖ® para cezası ile cezalandırılır.
(2) Başkalarına ait banka hesaplarıyla ilişkilendirilerek sahte banka veya kredi kartı üreten, satan, devreden, satın alan veya kabul eden kişi üç yıldan yedi yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adlÖ® para cezası ile cezalandırılır.
(3) Sahte oluşturulan veya üzerinde sahtecilik yapılan bir banka veya kredi kartını kullanmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlayan kişi, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, dört yıldan sekiz yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlÖ® para cezası ile cezalandırılır.
(4) Birinci fıkrada yer alan suçun;
a) Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin,
b) üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlÖ¢tlığın,
c) Aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin,
Zararına olarak işlenmesi hÖ¢linde, ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmaz.
Maddenin birinci fıkrasında, gerçek bir kişiye ait, gerçek bir kredi veya banka kartının ele geçirilerek kullanılmasından bahsedilmektedir. Burada sahtesi üretilmiş bir kredi kartı yoktur.
İkinci fıkrada, sahtesi üretilen kartlardan söz edilmekte, bunları sadece üretmek veya kullanmak değil, ayrıca devreden ve satın alan kişilerin yanı sıra, bilerek kabul eden üye işyeri sahibi de cezalandırılmaktadır. Eski kanunda üretmek, devretmek, satmak eylemleri suç değildi, böylelikle bu eylemler de cezalandırılabilir hale gelmiştir.
üçüncü fıkrada ise üretme, satma, devretme dışında sahte kredi kartını veya banka kartını bizzat kullanana, bundan bir menfaat elde edene ceza düzenlenmiştir.
Dördüncü fıkrada ise bir cezasızlık hali sözkonusudur. Örneğin, babasının kredi kartını ondan habersiz olarak kullanan çocuğa yakın akrabalık ilişkisinden dolayı bu madde gereği ceza verilemeyecektir.
Çok yakın zamanda banka ve kredi kartlarını düzenleyen yeni bir kanun daha çıkmıştır.
5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu, üye işyeri, kart sahibi ve banka arasındaki ilişkileri düzenlemektedir. Bu kanunda cezai maddelere de yer verilmiştir.
Gerçeğe aykırı olarak harcama belgesi, nakit ödeme belgesi ya da alacak belgesi düzenleyenlere madde 36 gereği,
Banka kartı veya kredi kartını kaybettiği ya da çaldırdığı yolunda gerçeğe aykırı beyanda bulunarak kartı bizzat kullanan veya başkasına kullandıran kart hamilleri ile bunları bilerek kullananlara madde 37 gereği,
Kredi kartı veya üye işyeri sözleşmesinde veya eki belgelerde sahtecilik yapanlar veya sözleşme imzalamak amacıyla sahte belge ibraz edenler yine madde 37/3 gereği hapisle cezalandırılabileceklerdir.
.
Madde 23âe göre, üye işyerleri, kartın kullanımı sonucunda kart ve kart hamili ile ilgili edindikleri bilgileri kart hamilinin yazılı rızasını almadan başkasına açıklayamaz, saklayamaz ve kopyalayamaz. Yine bu maddeye göre, kart çıkaran kuruluşlar, edindikleri kişisel bilgileri gizli tutmak, kendi hizmetlerinin pazarlanması dışında başka amaçlarla kullanmamak ve kanunla yetkili kılınan kişi, kurum ve kuruluşlar dışında kalanların bu bilgilere ulaşmasını engellemek amacıyla gereken önlemleri almakla yükümlüdür. Bu maddeye uymayanlar 39 uncu maddeye göre hapis cezasıyla karşı karşıya kalabilirler.
SUÇLULARIN TAKİBİ VE DELİL ETME YÖNTEMLERİ
Kolluk kuvvetlerinin delil toplamada yeterince bilgi ve tecrübe sahibi olmadıkları tek konu genelde bilişim suçlarıdır. Kredi kartı suçları da bilgi işlem sistemleri üzerinde işlendiklerinden dolayı takibi ve delil elde etmesi oldukça zor olduğu gibi, takip edenlerde özel bilgi ve tecrübe istemektedir. Geleneksel delil toplama yöntemlerinden başka, suçu işlemeyi kolaylaştırıcı makine, cihaz ve aletlerin de delil olarak toplanmasında, izinin sürülmesinde oldukça büyük faydalar vardır.
Suç takibinde izi sürülmesi gereken cihazlar ve aletler:
- Bilgisayar:
Olay yerinde bir bilgisayar ele geçirildiğinde sabit disklerinin bir kopyasının alınması gerekmektedir. (Ceza Muhakemeleri Kanunu Madde:134) Eğer bilgisayarın şifreli olması dolayısıyla yedeğinin alınması mümkün değilse incelenmek üzere kendisine el konulabilir.
- Papağan (reader): İçinden kredi kartı geçirilince kart bilgilerini hafızasına kopyalayan kibrit kutusu büyüklüğünde araç. Genellikle garsonlara ve kasiyerlere kullandırıldığından şüphelerin bu yönde toplanması yerinde olacaktır.
- Kodlayıcı (encoder): Sahte kredi kartı üretmek için kullanılan ve kart bilgilerini boş kartın arkasındaki manyetik banda yükleyen makine. Bu makineler üzerinde değiştirilemez bir seri numarası taşımaktadır. Sadece özel izinle gümrükten geçirilen bu makineler sadece banka ve diğer yetkili kılınmış kurumlara verilmektedir. Dolayısıyla bu makineler gümrükten yasal olmayan şekilde girebildiği gibi, banka personeli tarafından kiraya da verilebilmektedir.
- Gofre Cihazı (embosser): Boş kartın üzerine 16 rakamlı kredi kart bilgilerini kabartmalı olarak yazan makine. Bu makinenin ülkeye girişinde herhangi bir yasal engel yoktur. Zira, bu makine kırtasiye alanında yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Plastik Kart: Mağaza kartı, üye kimlik kartı, öğrenci kartı gibi kartlar yapılabilmesi için piyasada boş olarak serbestçe satılabilen plastik kartlar. Kırtasiye işiyle uğraşmayan birinin üzerinde manyetik şeritli boş kartların çıkması, şüpheli olması için oldukça yeterlidir.
- Kamera (kuyumcu, benzin istasyonu vs.): Suçluların yakalanması için kolluk kuvvetine en çok yardımcı olan görüntü yakalama aygıtı. Kredi kartı sahtekarları benzin istasyonu, süpermarketleri ve kuyumcuları çok sık ziyaret ederler. Buralarda bulunan ve özellikle son 48 saati kaydeden kameralar bir çok olayın aydınlatılmasında yardımcı olmuştur.
Suç takibinde araştırılması gereken başka hususlar da vardır. Ele geçirilen kartların sahte olup olmadığının mutlaka Bankalararası Kart Merkezinden sorulması gerekmektedir. Yine internet üzerinden işlenen suçlar için IP numarası takip edilmelidir. Hukuka ve usule uygun olduğu sürece cep telefon kayıtları bir çok ipucu vermektedir. Usulsüz kullanımı tespit etmek için imza incelemesi yaptırmak, üye işyerlerinin işlediği veya iştirak ettiği kart suçları için defter, kayıt incelemeleri yapmak, fiilen imkansız satışların ve rakamların ortaya çıkarılması fail ve delil tespitinde büyük önem taşımaktadır.
Bu yazı Av.M.Gökhan Ahi tarafından kaleme alınmış ve bir hukuk sitesinde yayınlanmıştır.
KREDİ KARTI SİSTEMİ NASIL ÇALIşIR?
Kredi kartı sisteminde üçlü bir ilişki vardır. İlişkinin bir tarafında kart çıkaran kuruluş (banka), bir tarafta üye işyeri, diğer tarafta ise kart sahibi vardır. Banka tarafından verilen kredi kartının ön tarafında bankanın, kredi kuruluşunun logoları ve isminin yanı sıra sadece o karta ait bulunan kabartma 16 rakamlı kart numarası bulunur. Arka yüzünde ise, bilgileri saklayan manyetik şerit, imza bandı ve bu bandın üzerinde ikincil kart numarası bulunur.
Bir kart sahibi, üye işyerinden alışveriş yapmak istediği zaman, kartı üye işyerine banka tarafından tahsis edilen ve POS makinesi denilen bir cihazdan geçirilir. Kartın sahibine ait bilgiler, kart numaraları ve diğer güvenlik numaraları manyetik şeritte saklanmaktadır. Kartın POS makinesinden geçirilmesi sırasında okunan bu bilgiler özel telefon hatları aracılığıyla banka kredi veritabanında kart sahibini sorgular. Kart sahibinin bilgileri ile banka veritabanındaki bilgiler uyarsa ve kart sahibinin kredi limiti yeterliyse, kart sistemi âotorizasyonâ yani satışı tamamlamaya yetki verir. POS makinesinden satışın yapıldığını belgeleyen bir slip çıkar ve bu slip müşteriye imzalatılır. Aslında otorizasyon işleminden sonra satış tamamlanmış ve satış için gerekli tutar kart sahibinin kredi hesabından düşülmüştür. Fakat daha sonra ortaya çıkacak uyuşmazlıkları ortadan kaldırmak ve gerektiğinde imza incelenmesi yapmak üzere bu imzalı slipler üye işyeri tarafından saklanır.
Bir de âchip&pinâ sloganıyla yeni bir kredi kartı sistemi devreye girmiştir. Bu sistemde kredi kartının üzerinde manyetik şeridin yanı sıra, sim kartların çipine benzeyen küçük bir çip bulunmaktadır. Bu çip daha fazla bilgi barındırmanın yanı sıra, kart sahibinin daha güvenli alışverişi için gerekli olan şifreyi kullanma avantajı sağlamaktadır. Çip ve şifre uygulaması henüz çok yaygın değildir.
KREDİ KARTIYLA DOLANDIRICILIK ÇEşİTLERİ
- Kendi kartını usulsüz kullanma/kullandırma yöntemi:
Kart sahibi, kendine ait kartla alışveriş yaptıktan sonra ilgili bankayı arayarak kartını düşürdüğünü veya çaldırdığını beyan ederek, son yaptığı işlemleri geçersiz kılmaya çalışmaktadır. Kart sahibi kartını kendi yerine başkasına da kullandırtabilmektedir.
- Sahte Harcama Belgesi (Slip) Yöntemi: POS makineleri çok yaygın değilken, âimprinterâ denilen basit mekanik bir alet yardımıyla kredi kartlı alışveriş yapılabiliyordu. Kredi kartıyla birlikte otokopyalı kağıt yerleştirilen alette, bir merdane yardımıyla kartın kabartma rakamları kağıt üzerine çıkmakta, bu kağıtların altı da müşteri tarafından imzalanmaktadır. Bazı sahtekarlar, eski kredi kartlarından kestikleri kabartma rakamları boş beyaz bir karta yapıştırdıktan sonra âimprinterâ aletinden geçirerek sahte harcama belgesi oluşturmaktadırlar. Bu belgeyle bankaya başvurup parasını tahsil pek başvurulmamaktadır.
- Sahte başvuru yöntemi:
Bankaların sokakta ve çarşıda standlar açtığı dönemde, çok kullanılmış bir yöntemdir. Kişi, başkasının kimliği üzerine kendi fotoğrafıyla ve sahte gelir belgesi, ikametgah gibi bilgilerle kredi kartı başvurusu yapmaktadır. Kimlik bilgileri ise genellikle, dersane, sürücü kursu, cep telefonu bayii gibi çokça kimlik fotokopileri toplayan yerlerden elde edilmektedir. Başvuran kişi hakkında olumlu istihbaratı bulunan banka, bir müddet sonra kredi kartını, dolandırıcıların bu iş için geçici olarak temin ettikleri bir adrese göndermektedir. Bu adreslere gönderilen kredi kartları ise hem nakit çekiminde, hem de alışverişte rahatlıkla şüphe çekmeden kullanılabilmektedir. Olaydan haberdar olmayan gerçek kimlik sahibi kişi ise, bir müddet sonra bankaların icra takiplerine maruz kalmaktadır.
- Kayıp / Çalıntı kart yöntemi:
Bu yöntemde kullanılan kredi kartları gerçektir. Kart sahibinden hırsızlık, yankesicilik veya gasp şeklinde elde edilmektedir. Cüzdanını düşüren veya bir yerde unutanların da kartları bu yöntemde kullanılmaktadır. Kredi kartı ile alışverişte güvenliği zayıf tutan işyerlerinde direkt olarak kullanılabildiği gibi, güvenliği sıkı tutan işyerlerinde ise sahte kimlikle kullanılabilmektedir.
- Kurye / Dağıtıcı yöntemi:
Bankaya başvuru yapıldıktan sonra, bankalar kredi kartlarını genelde kuryeyle adrese gönderirler. Bazı kurye veya dağıtıcılar, kredi kartını teslim edecekleri kişinin kapısını çalıp, önceden temin ettikleri bir takım dergileri kart sahibine vermektedirler. Erkek kart sahiplerine otomobil dergisi, kadınlara ise kadın magazin dergisi getiren dolandırıcı kuryeler, derginin bir yıl aboneliğini kazandıklarını belirterek, kredi kartını teslim / tesellüm etmek için oluşturulmuş forma kişinin kimlik bilgilerini ve imzasını alıp ayrılmaktadırlar. Halbuki, kart sahiplerinin imzaladığı belge, derginin bir yıl bedava aboneliği için değil, kredi kartını teslim etmiş gözükmek için imzalatılmıştır. Dolandırıcılar, bu aşamadan sonra kart sahibinin forma doldurduğu kimlik bilgilerinden (anne kızlık soyadı dahil) telefon bankacılığında kart şifresini alarak önce nakit çekim, sonra da alışverişe başlamaktadırlar. Bedava dergi aboneliği alanlar ise icra takibine maruz kalmaktadır.
- Sahte Kartla Alışveriş Yöntemi:
Aşağıda ayrıca açıklanacağı üzere, bu yöntemde gerçek kredi kartının varlığına ihtiyaç yoktur. Gerçek kredi kartı bilgileri (track), bir şekilde elde edilerek sahte kredi kartına kopyalanmakta, kart üzerindeki banka logosu, resim, filigran gibi materyaller sahte kartın üzerine basılmakta, 16 basamaktan oluşan kart numarası ise bu iş için özel üretilen makinede gofrelenmektedir. Daha sonra sahteciler tarafından, sahte kimlik eşliğinde alışveriş yapılmaktadır. Sahteciler, paraya çevrilmesi kolay olan ve piyasada rahat dolaştırılabilen ürünler satın almaktadır. Bunlar, cep telefonu, altın, mücevher, elektronik eşya, pahalı ilaçlar, güneş gözlüğü ve dizüstü bilgisayar olarak sıralanabilir.
- üye İşyeri ile İşbirliği Yöntemi:
üye işyerleri, kredi kartı sağlayan banka ile ortak çalışan ve kart sahibinin kartla alışveriş yapılmasına olanak tanıyan işyerleridir. Bu yöntem genellikle yeni kurulan veya bu iş için açılmış işyerlerinde uygulanmaktadır. Kredi kartıyla çok satış yapan bazı büyük işyerlerinde de uygulanabilmektedir. Sahte kart, işbirlikçi üye işyerinin POS makinesinden geçirilerek, aslında satılmayan ürünlerin bedeli üye işyerinin hesabına geçirilmektedir. üye işyerinin hesabına geçen para, şüpheli kart hareketlerini izleyen banka birimleri tarafından fark edilmeden internetten havale yoluyla başka hesaplara aktarılmaktadır. Bazen de alışveriş merkezlerinde Cumartesi Pazar günleri saat 22:00âye kadar açık bankalardan tahsil etme yoluna gidilmektedir. üye işyerleri şüphe çekmemek için kredi kartı üzerindeki isme yüklü miktarda fatura kesmekten kaçınmamaktadır.
- İnternetten Alışveriş Yöntemi:
Bu yöntemin kulllanılabimesi için hiçbir araç gereç veya karta ihtiyaç yoktur. Sadece kredi kartı bilgileri yeterlidir. İnternetten herhangi bir mal veya hizmet satın almak için kredi kartı numarası, kartın geçerlilik tarihi, kart sahibinin adı ve imza bandında bulunan güvenlik numarasının son 3 rakamı dışında başka bilgiye ihtiyaç yoktur. Bu sebeple çok daha kolay işlenebilen bir dolandırıcılık türüdür. İnternetten herhangi bir ürün, çoğunlukla da pahalı yazılımlar satın alınmaktadır. ürün satın alınması durumunda, ürünün teslimi için sahte adres verilerek kargo şubesinden teslim alınmakta ya da toplu sipariş verilerek geçici bir adres temin edilmektedir.
- İade / Geri İşlem Yöntemi:
Bu yöntem genellikle üye işyerleri veya personeli tarafından işlenmektedir. Bazı müşteriler kredi kartıyla satın aldıkları ürünleri iade edince âcharge backâ denilen işlem yapılarak ürün bedeli kredi kartı hesabına iade edilmekte, böylelikle kartla satış hiç olmamış sayılmaktadır. üye işyeri personeli ise kendi kredi kartıyla alışveriş yapılmış gibi göstererek aslında hiç iade edilmemiş ürünler için iade işlemi yaparak hesaplarına usulsüz para aktarmaktadırlar. Çoğu bankanın bu yönteme karşı önlem alması neticesinde bu yöntemle dolandırıcılık olayları oldukça azalmıştır.
KREDİ KARTI BİLGİSİ ELDE ETME VE SAHTE KREDİ KARTI üRETME YÖNTEMLERİ
Yukarıda, kredi kartı dolandırıcılarının yöntemleri üzerinde durmuştuk. Bunun dışında diğer önemli bir husus da cebimizdeki kredi kartı bilgilerinin nasıl ele geçirildiğidir. Kredi kartı bilgileri ele geçirilemezse, sahte kart üretmek veya internetten alışveriş yapmak mümkün değildir. Kredi kartı bilgilerini ele geçirmek için çok çeşitli yöntemler vardır. En çok başvurulanları ele alacağız.
- Sahte e-posta Yöntemi:
Çoğu kullanıcıya elektronik posta yoluyla günde onlarca reklam mesajı veya duyuru gönderilmektedir. Bazı duyurular ise bankadan veya kredi kartı kuruluşundan gelmiş gibi gözükerek kullanıcıyı yanıltmaktadır. Gelen duyuru mesajında bankanın/kart kuruluşunun logoları eşliğinde müşteri bilgilerinin güncellenmesi gerektiği, aksi takdirde kartların kullanıma kapanacağı yazılmaktadır. Kullanıcı da bilgilerini güncellemek için linke bastığında karşısında bankanın web sitesinin bire bir aynısı olan bir site gelmektedir. Hatta adres çubuğunda bile bankanın gerçek web adresi gözükmektedir. Bu sitede yer alan formlara kredi kartı numarası, son kullanma tarihi, 3 rakamlı güvenlik numarası, anne adı gibi bir çok bilginin girilmesi istenmektedir. Bu bilgiler girildikten sonra site âteşekkür ederekâ işlemi tamamlamaktadır. Bu yöntemle elde edilen bilgiler ise sadece kredi kartı sahteciliğinde değil aynı zamanda internet bankacılığı dolandırıcılığında da kullanılmaktadır.
- Papağan Yöntemi:
Özellikle lokanta, kafe ve restoranlarda hesap ödenirken kredi kartı garsona teslim edilir. Garson POS makinesinden kartı geçirip hesabı tahsil edinceye kadar 3-5 dakikalık bir zaman dilimi geçer. İşte bu arada garson kredi kartını âreaderâ (okuyucu) denilen ve suç jargonunda papağan diye anılan kibrit kutusu büyüklüğünde bir cihazdan geçirebilmektedir. Kredi kartı içindeki tüm verileri kopyalayan bu cihazın içindeki bilgiler ise sahte kredi kartı üreticilerinin eline geçmektedir. Zengin kişilerin gittiği mekanları seçen dolandırıcılar garsonlara veya kasiyerlere veri başına bir miktar para ödemektedirler.
- Uzak bilgisayardan haklama (hacking) yöntemi:
2006 Mayıs ayında bir süpermarketin merkez bilgisayarından 9 bine yakın kredi kartı bilgisi çalınmıştı. Süpermarket yöneticilerinin olayı hemen fark etmesi sonucu 9 bine yakın kredi kartı iptal edildi ve büyük bir vurgun önlenmiş oldu. Aslına bakılırsa, GSM operatörlerinin, mağazaların ve büyük süpermarketlerin tüketicinin alışveriş alışkanlıklarını belirlemek ve buna göre hizmet üretmek amacıyla sakladıkları kredi kartı bilgileri, kötüniyetli üçüncü kişilerin elinde çok tehlikeli olabilmektedir. Konusunda uzman olan hackerâlar (haklayıcılar) merkezi bilgisayardaki bu bilgileri ekip halinde çalışarak kolaylıkla elde edebilmektedir. Kredi kartı bilgilerini saklayan, hatta gerekli güvenliği sağlamadığı için çaldıran mağazalar da iki ayrı suç işlemiş olmaktadırlar.
- Yerel bilgisayardan veri transferi yöntemi: Kart bilgilerini saklayan mağaza çalışanları ile kart çıkaran kuruluşlarda çalışan personel de kendisine emanet edilen sistemi kötüye kullanarak kredi kart verilerini kopyalayabilmektedir. Sistemin bizzat işleyişini bildikleri için bu bilgilerin alınması onlar için pek de zor olmamaktadır.
- Kamera Yöntemi: Bazı ATMâlerde (otomatik para çekme makinesi) fazladan telefon ya da broşür kutusu bulunmaktadır. İlk bakışta ATMânin herhangi olağan bir parçası olarak algılanan bu aparatların içinde kamera bulunmaktadır. Kamera kadrajı şifrenin girildiği alana odaklandırılarak kart sahibinin şifresi elde edilmektedir. Kart yuvasına daha önceden yerleştirilen ve kartın sıkışarak çıkmamasını sağlayan bir aparat daha bulunmaktadır. Kart kullanıcısı sıkışan kartını alamayıp nasılsa bir şey olmaz diyerek kartı bırakınca dolandırıcılar şifresi bile elde edilmiş kartı hemen kullanmaya başlamaktadırlar. Aynı yöntem çipli kredi kartının kullanıldığı üye işyerlerinde de gerçekleştirilmektedir. Kart bilgisinin küçük bir cihaz yardımıyla kopyalanmasından sonra, küçük bir kamera vasıtasıyla kart kullanıcısının şifre yazarken parmak hareketleri takip edilerek şifre ele geçirilmektedir.
YASAL DüZENLEME
1 Haziran 2005âte yürürlüğe giren Yeni Türk Ceza Kanunuâna kadar, kredi kartıyla işlenen suçlar TCK 503 ncü ve nitelikli hali düzenleyen 504 ncü maddeye göre cezalandırılmaktaydı. Aslında bazı suçlar dolandırıcılık suçuna girerken bir çok kart suçu bilişim suçu sayılmaktadır. Ancak, yasa boşluğundan dolayı bilişim suçu grubuna giren kart suçları da dolandırıcılık suçu kapsamında değerlendirildi. Yeni Türk Ceza Kanunu ise yanlışlıktan dönerek bu suçları âbilişim suçlarıâ grubuna dahil ederek 245 inci maddede düzenlemiştir.
BANKA VEYA KREDİ KARTLARININ KÖTüYE KULLANILMASI
Madde 245 - (Değişik madde: 29/06/2005-5377 S.K./27.mad)
(1) Başkasına ait bir banka veya kredi kartını, her ne suretle olursa olsun ele geçiren veya elinde bulunduran kimse, kart sahibinin veya kartın kendisine verilmesi gereken kişinin rızası olmaksızın bunu kullanarak veya kullandırtarak kendisine veya başkasına yarar sağlarsa, üç yıldan altı yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlÖ® para cezası ile cezalandırılır.
(2) Başkalarına ait banka hesaplarıyla ilişkilendirilerek sahte banka veya kredi kartı üreten, satan, devreden, satın alan veya kabul eden kişi üç yıldan yedi yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adlÖ® para cezası ile cezalandırılır.
(3) Sahte oluşturulan veya üzerinde sahtecilik yapılan bir banka veya kredi kartını kullanmak suretiyle kendisine veya başkasına yarar sağlayan kişi, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, dört yıldan sekiz yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlÖ® para cezası ile cezalandırılır.
(4) Birinci fıkrada yer alan suçun;
a) Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin,
b) üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlÖ¢tlığın,
c) Aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin,
Zararına olarak işlenmesi hÖ¢linde, ilgili akraba hakkında cezaya hükmolunmaz.
Maddenin birinci fıkrasında, gerçek bir kişiye ait, gerçek bir kredi veya banka kartının ele geçirilerek kullanılmasından bahsedilmektedir. Burada sahtesi üretilmiş bir kredi kartı yoktur.
İkinci fıkrada, sahtesi üretilen kartlardan söz edilmekte, bunları sadece üretmek veya kullanmak değil, ayrıca devreden ve satın alan kişilerin yanı sıra, bilerek kabul eden üye işyeri sahibi de cezalandırılmaktadır. Eski kanunda üretmek, devretmek, satmak eylemleri suç değildi, böylelikle bu eylemler de cezalandırılabilir hale gelmiştir.
üçüncü fıkrada ise üretme, satma, devretme dışında sahte kredi kartını veya banka kartını bizzat kullanana, bundan bir menfaat elde edene ceza düzenlenmiştir.
Dördüncü fıkrada ise bir cezasızlık hali sözkonusudur. Örneğin, babasının kredi kartını ondan habersiz olarak kullanan çocuğa yakın akrabalık ilişkisinden dolayı bu madde gereği ceza verilemeyecektir.
Çok yakın zamanda banka ve kredi kartlarını düzenleyen yeni bir kanun daha çıkmıştır.
5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu, üye işyeri, kart sahibi ve banka arasındaki ilişkileri düzenlemektedir. Bu kanunda cezai maddelere de yer verilmiştir.
Gerçeğe aykırı olarak harcama belgesi, nakit ödeme belgesi ya da alacak belgesi düzenleyenlere madde 36 gereği,
Banka kartı veya kredi kartını kaybettiği ya da çaldırdığı yolunda gerçeğe aykırı beyanda bulunarak kartı bizzat kullanan veya başkasına kullandıran kart hamilleri ile bunları bilerek kullananlara madde 37 gereği,
Kredi kartı veya üye işyeri sözleşmesinde veya eki belgelerde sahtecilik yapanlar veya sözleşme imzalamak amacıyla sahte belge ibraz edenler yine madde 37/3 gereği hapisle cezalandırılabileceklerdir.
.
Madde 23âe göre, üye işyerleri, kartın kullanımı sonucunda kart ve kart hamili ile ilgili edindikleri bilgileri kart hamilinin yazılı rızasını almadan başkasına açıklayamaz, saklayamaz ve kopyalayamaz. Yine bu maddeye göre, kart çıkaran kuruluşlar, edindikleri kişisel bilgileri gizli tutmak, kendi hizmetlerinin pazarlanması dışında başka amaçlarla kullanmamak ve kanunla yetkili kılınan kişi, kurum ve kuruluşlar dışında kalanların bu bilgilere ulaşmasını engellemek amacıyla gereken önlemleri almakla yükümlüdür. Bu maddeye uymayanlar 39 uncu maddeye göre hapis cezasıyla karşı karşıya kalabilirler.
SUÇLULARIN TAKİBİ VE DELİL ETME YÖNTEMLERİ
Kolluk kuvvetlerinin delil toplamada yeterince bilgi ve tecrübe sahibi olmadıkları tek konu genelde bilişim suçlarıdır. Kredi kartı suçları da bilgi işlem sistemleri üzerinde işlendiklerinden dolayı takibi ve delil elde etmesi oldukça zor olduğu gibi, takip edenlerde özel bilgi ve tecrübe istemektedir. Geleneksel delil toplama yöntemlerinden başka, suçu işlemeyi kolaylaştırıcı makine, cihaz ve aletlerin de delil olarak toplanmasında, izinin sürülmesinde oldukça büyük faydalar vardır.
Suç takibinde izi sürülmesi gereken cihazlar ve aletler:
- Bilgisayar:
Olay yerinde bir bilgisayar ele geçirildiğinde sabit disklerinin bir kopyasının alınması gerekmektedir. (Ceza Muhakemeleri Kanunu Madde:134) Eğer bilgisayarın şifreli olması dolayısıyla yedeğinin alınması mümkün değilse incelenmek üzere kendisine el konulabilir.
- Papağan (reader): İçinden kredi kartı geçirilince kart bilgilerini hafızasına kopyalayan kibrit kutusu büyüklüğünde araç. Genellikle garsonlara ve kasiyerlere kullandırıldığından şüphelerin bu yönde toplanması yerinde olacaktır.
- Kodlayıcı (encoder): Sahte kredi kartı üretmek için kullanılan ve kart bilgilerini boş kartın arkasındaki manyetik banda yükleyen makine. Bu makineler üzerinde değiştirilemez bir seri numarası taşımaktadır. Sadece özel izinle gümrükten geçirilen bu makineler sadece banka ve diğer yetkili kılınmış kurumlara verilmektedir. Dolayısıyla bu makineler gümrükten yasal olmayan şekilde girebildiği gibi, banka personeli tarafından kiraya da verilebilmektedir.
- Gofre Cihazı (embosser): Boş kartın üzerine 16 rakamlı kredi kart bilgilerini kabartmalı olarak yazan makine. Bu makinenin ülkeye girişinde herhangi bir yasal engel yoktur. Zira, bu makine kırtasiye alanında yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Plastik Kart: Mağaza kartı, üye kimlik kartı, öğrenci kartı gibi kartlar yapılabilmesi için piyasada boş olarak serbestçe satılabilen plastik kartlar. Kırtasiye işiyle uğraşmayan birinin üzerinde manyetik şeritli boş kartların çıkması, şüpheli olması için oldukça yeterlidir.
- Kamera (kuyumcu, benzin istasyonu vs.): Suçluların yakalanması için kolluk kuvvetine en çok yardımcı olan görüntü yakalama aygıtı. Kredi kartı sahtekarları benzin istasyonu, süpermarketleri ve kuyumcuları çok sık ziyaret ederler. Buralarda bulunan ve özellikle son 48 saati kaydeden kameralar bir çok olayın aydınlatılmasında yardımcı olmuştur.
Suç takibinde araştırılması gereken başka hususlar da vardır. Ele geçirilen kartların sahte olup olmadığının mutlaka Bankalararası Kart Merkezinden sorulması gerekmektedir. Yine internet üzerinden işlenen suçlar için IP numarası takip edilmelidir. Hukuka ve usule uygun olduğu sürece cep telefon kayıtları bir çok ipucu vermektedir. Usulsüz kullanımı tespit etmek için imza incelemesi yaptırmak, üye işyerlerinin işlediği veya iştirak ettiği kart suçları için defter, kayıt incelemeleri yapmak, fiilen imkansız satışların ve rakamların ortaya çıkarılması fail ve delil tespitinde büyük önem taşımaktadır.
Bu yazı Av.M.Gökhan Ahi tarafından kaleme alınmış ve bir hukuk sitesinde yayınlanmıştır.